AKP ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ -- នៅទីស្តីការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ មានរៀបចំកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់ ជាមួយ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អំពីទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ចក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ នាព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១។ កិច្ចប្រជុំនេះ ដឹកនាំដោយ ឯកឧត្តម​ វង្សី វិស្សុត រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋលេខាធិការប្រចាំការនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដោយ មានចូលរួមពីសំណាក់តំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗនៅកម្ពុជា ដែលរួមមាន៖  ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB), មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF), ធនាគារពិភពលោក (World Bank) និងអង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ (UNDP)។ កិច្ចប្រជុំនេះ មានគោលបំណង ដើម្បីពិភាក្សាពិគ្រោះយោបល់លើការវាយតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ២០២០ និងទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងរយៈមធ្យម និងប្រមូលធាតុចូលបន្ថែមពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំក្របខណ្ឌផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ឆ្នាំ ២០២១-២០២៣។

ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត មានប្រសាសន៍ថា វិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅមិនទាន់ចប់ទេ ទោះបីជាយើងបានឃើញថាមានពន្លឺនៃការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះក្តីបន្ទាប់ពីយើងបានជួបប្រទះនូវភាពភ័យខ្លាចនៃការដួលរលំនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភព លោកដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ពិសេសនៅអំឡុងពេលនៃការរាតត្បាតខ្លាំងនៅក្នុងខែមីនា-មេសាកាលពីឆ្នាំមុន។ ទន្ទឹមនឹងនេះរលកថ្មីនៃការងើបឡើងវិញនៃជំងឺនេះ ពិសេសការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដប្រភេទថ្មីនៅតាមបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនបាននិងកំពុងបង្កើតឱ្យមានក្តីបារម្ភថ្មីចំពោះពិភពលោក ដែលប្រការនេះនឹងធ្វើឱ្យស្ថានភាព សេដ្ឋកិច្ចពិភព លោកបន្តស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់ តទៅទៀត។ ពិតណាស់ថា វ៉ាក់សាំងនឹងជួយធ្វើឱ្យយើងអាចយកឈ្នះ លើ ជំងឺកូវីដក្តីតែចំណោទអំពីប្រសិទ្ធភាព, គុណភាព និងសុវត្ថិភាពនៃវ៉ាក់សាំង នៅតែមិនទាន់មានភាពច្បាស់ លាស់នៅឡើយ។  ជាងនេះទៅទៀត បណ្តាប្រទេសនានា ដោយរួមទាំងកម្ពុជាផងដែរបាន និងកំពុងទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានបណ្តាលមកពី៖ (១).ភាពតានតឹងនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៃពិភពលោក  និងសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យា  ដែលកាន់តែស្រួចស្រាវ (២).ប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោក ពិសេសបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍បានប្រើប្រាស់ស្ទើរតែអស់លទ្ធភាពទៅហើយនូវឧបករណ៍គោលនយោបាយនានាទាំងផ្នែកសារពើពន្ធ និងរូបិយវត្ថុពិសេសការបោះពុម្ភក្រដាសប្រាក់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។ ប្រការនេះអាចនឹងធ្វើឱ្យបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ អស់ឧបករណ៍គោលនយោបាយក្នុងដៃ ឬ លែងមានសមត្ថភាពឆ្លើយតបច្រើនដូចមុន ប្រសិនបើជំងឺ នេះរីករាលក្នុងទ្រុងទ្រាយធំ និង (៣).មនុស្សជាតិចាប់ផ្តើមធុញទ្រាន់នឹងការរស់នៅជាមួយនឹងជំងឺនេះ តាមរបៀបគន្លងថ្មី ដែលប្រការនេះងាយនឹងបង្កឱ្យមានហានិភ័យកម្រិតខ្ពស់ ក្នុងការឆ្លង និងការរីករាលដាល តែក្នុងរយៈពេលមួយដ៏ខ្លី។ ឯកឧត្តមក៏បានបន្តទៀតថាកម្ពុជាដែលជាផ្នែកមួយនៃពិភពលោកមិនអាចជៀសផុតពីជំងឺនេះទ តែរហូតមកដល់នឹងពេលនេះ ក្រោមការដឹកនាំដ៏ ប៉ិនប្រសព្វ វ័យឆ្លាត និងម៉ឺងម៉ាត់របស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជាប្រមុខ នៃ រាជរដ្ឋា ភិបាល ធ្វើឱ្យកម្ពុជាយើងមានសមត្ថភាព    និងលទ្ធភាព អាចគ្រប់គ្រង សភាពការណ៍ វិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ទាំងលើសមរភូមិសេដ្ឋកិច្ច និងសមរភូមិសុខមាលភាពប្រជាជន។ ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជានៅមានហានិភ័យធំនៅឡើយ  ពិសេស ការព្រួយបារម្ភបន្ទាប់ពីមានការរកឃើញនូវករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ចំពោះពលករកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ដែលពួកគាត់ទើបវិលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ ដែលកំពុងមានការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។

ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត មានប្រសាសន៍ថា ក្របខណ្ឌនៃផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១-២០២៣ នឹងផ្តោតលើអភិក្រមចំនួន ៣ គឺ៖

ទី១.យុទ្ធសាស្រ្ត ដើម្បីរស់ (Survival) ដើម្បីជំរុញការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចផង និងដើម្បីបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ផង ព្រមទាំងដើម្បីរក្សាលំនឹងជីវភាពប្រជាជន និងអាជីវកម្ម និងធុរកិច្ចពិសេសក្នុងវិស័យដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំង និងក្នុងវិស័យថ្មីៗដែលមានសក្តានុពលព្រមទាំងការបង្កើតការងារបន្ថែមឱ្យបានច្រើន និងការជំរុញការប្រើប្រាស់ និងការចំណាយក្នុងស្រុក។ នៅក្នុងក្របខណ្ឌនេះរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តអនុវត្តនូវរាល់កម្មវិធីជំនួយសង្គមនានាដែលមានស្រាប់ ក៏ដូចជាបន្តនូវ អន្តរាគមន៍ផ្សេងៗ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដូចជាការបន្តអនុវត្ត នូវ កម្មវិធីសាច់ប្រាក់ពលកម្មជាដើម។

ទី២.ការកែទម្រង់ (Reform) សំដៅពន្លឿនការធ្វើពិពិធកម្មទាំងផ្នែកផលិតកម្មសេវាកម្ម និងទីផ្សារព្រមទាំងការលើកកម្ពស់ភាពប្រកួតប្រជែងដោយផ្ដោតលើការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវបរិយាកាស និងកិច្ចសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម កាវិនិយោគ និងធុរកិច្ចព្រមទាំងការជំរុញ និងអភិវឌ្ឍឌីជីថលូបនីយកម្មក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងគោលដៅប្រែក្លាយវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ឱ្យក្លាយទៅ ជាឱកាស។

ទី៣. ការកសាងភាពធន់ (Resilience) ប្រកបដោយចីរភាពនិងបរិយាប័ន្នតាមរយៈការកសាង និងពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័ន, ការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងវិស័យគន្លឹះ, ការបង្កើនការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស, ការពង្រឹងប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម និងប្រព័ន្ធសុខាភិបាល, ការធានាធនធានក្នុងស្រុកគ្រប់គ្រាន់ដោយការបង្កើនលំហរថវិកា, ការធានាភាពធន់ក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុតាមការអភិវឌ្ឍយន្តការឆ្លើយតបទៅនឹងវិបត្តិ និងការបង្កើនប្រភពហិរញ្ញប្បទានក្នុងស្រុក (ដូចជា ការបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋ), ការកាត់បន្ថយភាពពឹងផ្អែកខ្លាំងលើកត្តាខាងក្រៅដោយការជំរុញការធ្វើពិពិធកម្ម និងការពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែង និងការកសាងមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុករឹងមាំ, ព្រមទាំងការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍបៃតង (Green Growth) ដែលធានាតុល្យភាពរវាងតម្រូវការអភិវឌ្ឍន៍ និងការបន្ស៊ាំនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ជាដើម។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ត្រូវបានវាយតម្លៃថាអាចនឹងធ្លាក់មកក្នុងអត្រា -៤,៤% ដោយសារការដាក់ចេញនូវវិធានការនានាសំដៅទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលបានបង្អាក់ និងដាក់សម្ពាធយ៉ាងខ្លាំងដល់ដំណើរការសេដ្ឋកិច្ចសកល ទាំងលើសកម្មភាពផលិតកម្ម, ការប្រើប្រាស់ និងការវិនិយោគ។ យ៉ាងណាមិញកំណើនត្រូវបានរំពឹងថានឹងងើបឡើងវិញមកក្នុងអត្រាប្រមាណ ៥,២% ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ក្រោមការរំពឹងទុកថាវ៉ាក់សាំងជំងឺកូវីដ-១៩ នឹងត្រូវបានចាប់ផ្តើមចែកចាយក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ស្របពេល ដែលសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចបន្តងើបឡើងវិញជាបណ្តើរៗ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការព្យាករថាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នឹងងើបឡើងវិញនេះស្ថិតក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជាខ្ពស់ព្រមទាំងអាស្រ័យស្ទើរតែទាំងស្រុងលើប្រសិទ្ធភាព និងលទ្ធភាពក្នុងការចែកចាយវ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩។

ស្របគ្នាទៅនឹងនិន្នាការសកលនេះ, សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ក៏បានទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ផងដែរ។ តាមការវាយតម្លៃចុងក្រោយរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ, សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២០ អាចមានកំណើនទាបជាងការព្យាករកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈការធ្លាក់ចុះជាងការរំពឹងទុកនៃវិស័យកាត់ដេរ, វិស័យកសិកម្ម និងការធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៃវិស័យទេសចរណ៍ស្របពេលដែលវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថានឹងទទួលរងផលប៉ះទង្គិចតិចជាងការរំពឹងទុកបន្តិច។ ទន្ទឹមនេះវិស័យកម្មន្តសាលមិនមែនកាត់ដេរត្រូវបានរំពឹងថានឹងអាចរក្សាបានកំណើនល្អប្រសើរ។ គួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុទាំងធនាគារ និងមិនមែនធនាគារនៅរក្សាបានស្ថិរភាព និងពុំមានសញ្ញាណប្រែប្រួលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ឡើយ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១, សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានព្យាករថានឹងងើបឡើងវិញក្រោមការរំពឹងទុកការកើនឡើងសន្សឹមៗនៃវិស័យគាំទ្រ និងប្រសិទ្ធភាពនៃការដាក់ចេញវិធានការគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ជារួមដៃគូអភិវឌ្ឍន៍បានបង្ហាញនូវជំហរយល់ស្របលើលទ្ធផល  នៃការវាយតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២០ និងទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរយៈមធ្យម និង  បាន ផ្តល់ នូវ មតិយោបល់បន្ថែមដើម្បីបង្កើនសុក្រិតនៃ ការ ព្យាករណ៍  ព្រមទាំង  បាន ចែក រំលែកពី ការ វិវឌ្ឍចុងក្រោយ នៃស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច  និងសង្គមក្នុងកម្រិតតំបន់  និងសកល។ ជាមួយគ្នានេះតំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍បានសម្តែងនូវការសារទរចំពោះកិច្ចខំខិតប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការគិតគូរ រៀបចំ សេចក្តីព្រាងក្របខណ្ឌផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ជាពិសេសបានផ្តល់នូវយោបល់ ល្អៗជាច្រើនសំដៅកែលម្អសេចក្តីព្រាងក្រខណ្ឌនេះឱ្យកាន់តែគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងអាចអនុវត្តបាន ។  បន្ថែមលើនេះដៃគូអភិវឌ្ឍន៍បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះភាពជោគជ័យរបស់កម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងគ្រប់គ្រងការរីករាលដាលនៃជំងឺកួវីដ-១៩ និងប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តវិធានការអន្តរាគមន៍ទាន់ពេលវេលាប៉ុន្តែបានលើកទឹកចិត្តឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបន្តលើកកម្ពស់ស្មារតីប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងបន្តការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩៕

ដោយ ៖ គង់ សិរីរ័ត្ន , រូបថត ៖ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុ